Ақмешіт апталығы

Әуелгі кезде бейқам болғанымызды жасырмаймыз. Бейқамдық әлі де бар. Елімізде төтенше жағдай жарияланып, Нұр-Сұлтан, Алматы қалаларында карантин жарияланса да соншалықты селт ете қоймағанымыз да жасырын емес. Бұны тұрғындардың тірлігінен байқауға болады. Тажал ұлтқа, жасқа, бар мен жоққа қарамайтынын біле тұра карантин талабын сақтуға асықпадық. Той-томалаққа, сауық-сайранға шектеу қойды деп ренжідік. Тойды кейінге қалдыру туралы қанша түсіндірме жұмысы жүріп жатса да, той тойлаудан, жасырынып бас қосулар жасау кімді алдау екенін де ұғына қоймадық. Кеселмен күресуді мемлекет шаруасы деп түсініп, «бізге қайдан келсін» деген немқұрайлылықпен той тойлап жүргендер жайында жайттар аз емес. Бір ғана мысал, әлемді алаңдатқан кеселдің өзін сайқымазақ етіп, «коронавирус кет, кет» деп ән салып беташар жасаған той иесі жауапқа тартылғаны жайында жазылды. Бұл бір ғана мысал емес. Ел амандығы үшін сақтық шараларын сақтау маңызды екенін саналы түрде түйсінетін кез келді.

Жексенбідегі (29 наурыз, 2020) жағдайды елге түсіндірген министр Дәурен Абаев мақсат үрей туғызу емес, карантин тәртібін сақтау өте маңызды екенін атап айтты. Министр келтірген дерек мынадай: Нью-Йоркте әр 17 минут сайын бір адам коронавирустан қайтыс болуда. Әлемде аты жаман кеселмен ауырғандардың жалпы саны 600 мыңнан асты. Өлім көрсеткіші

4,6 процент, бұл жоғары көрсеткіш деп есептеледі.

Әлемдегі жағдай бәріміздің көз алдымызда. Тағы бір мысал, Италияда бір күнде 900-ден аса адам қайтыс болған.

 Министр келтірген мәліметке сүйенсек, 29 наурызға дейін 124 адам жауапқа тартылған.  Атап айтқанда, заңсыз жоғары бағада сатылып жатқан 40 мың маска мен 2000 антисептик табылған. Мұндайда қазақ «жау жағадан алғанда бөрі етектен тартады» демеуші ме еді?! Ал мына бір дерекке күлесіз бе, жылайсыз ба? «DamuMed» порталы арқылы бір тұрғын өзінде коронавирус белгісі бар екенін айтып мәлімет қалдырған. Алайда алып-ұшып жеткен жедел-жәрдем дәрігерлері ешбір ауру белгісін таппаған. Кейіннен анықталғандай, еріккеннің ермегі екен. Қысқасы, өзінше дәрігерлерді бір сынағысы келіпті.

Бүгінгі жағдай бейқамдықты көтермейді. Қазіргі жағдай туралы күн сайын брифинг беріп отырған министр Дәурен Абаев «Вирус таралуын бақылай алмайтындай жағдай туындап отыр» деп хабарлады.

 Адам баласы үшін ең қауіпсіз, жанға жайлылық сыйлайтын жер – өзінің үйі. Төтенше жағдай кезінде отбасыңызбен үйде болыңыз!

Елге үндеу ретінде төтенше жағдай талабын сақтау маңызды екенін айтқан министр Дәурен Абаев: «Жұмысты, бизнесті, кредитті уайымдамаңыздар. Мемлекет ешкімді тастамайды, көмектеседі. Мүмкіндігі шектеулі жандарға дәрі апаруға, мұқтаж жандарды азық-түлікпен қамтамасыз етуге көмектесеміз» деді.

Бұған дейін де атап айтылғандай, төтенше жағдайға байланысты жұмыстан босаған немесе ақы төленбейтін демалысқа шыққандар мемлекеттен төлем алады. Бүгінде мемлекет әлеуметтік маңызы бар азық-түлік  сатып алуға резервтен 14,7 млрд теңге бөлген. Сондай-ақ дәрігерлерге, полиция қызметкерлеріне және коронавируспен күресіп жатқан адамдарға  жеке қорғаныс құралдарын сатып алу үшін  21,4 млрд теңге қаржы бөлінген. Сонымен бірге Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалалары мен облыс әкімдіктеріне жеке қорғаныс құралдарын, дәрі және медициналық құралдар сатып алуға 10,7 млрд теңге қарастырылған. Тағы бір атап айтарлығы, елімізде салық декларациясын тапсыру мерзімі ұзартылды.

 Облыстық кәсіпкерлер палатасының берген мәліметіне сүйенсек, төлемдерді төтенше жағдай кезеңінде еңбекақыны сақтамай демалысқа жіберілген жұмыскерлер ала алады. Осы ретте жұмыскерде мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына төтенше жағдай енгізгенге дейін соңғы 12 айдағы ең кемі 3 ай аударымдары болуы шарт. Әлеуметтік төлем мөлшері 1 жұмысшыға айына ең төменгі еңбекақыны, яғни 42,5 мың теңгені құрайды.

Төтенше жағдай кезінде «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» өз тұтынушыларына арналған тиімді 7 қадам қабылдады. Бұл туралы банктің жергілікті филиалы «Бизнесті дамыту» бөлімінің І санатты маманы Мархабат Сынасаповадан сұраған едік.

«Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» төтенше жағдай кезінде тұтынушыларға арналған 7 қадамды қабылдады. Бірінші, уақытша қаржылық қиындыққа ұшыраған тұтынушы биылғы жылдың 16 наурызынан кейін өтелуі тиіс төлемді 90 күнге шегеруге мүмкіндік жасады. Бұл өтініш негізінде жүзеге асады. Өтініште кейінге шегерудің себебі көрсетілуі тиіс. Банк қосымша растау құжаттарын талап етпейді. Өтінішті кейін жазуға болады. Ең бастысы, дәл қазір үйде отырғаныңыз дұрыс» дейді банк өкілі.

Бүгінгі күнде коронавирус дертінің алдын алу мақсатында залалсыздандыру шаралары жүргізілуде. Баға тұрақтылығы, әлеуметтік дүкендерді азық-түлікпен қамтамасыз ету, еріктілердің бетперде тарату жұмыстары жалғасын табуда. Сондай-ақ, 30.03. 2020 жылдың 00.00 сағатынан бастап облыс орталығынан облысаралық, қалааралық, ауданаралық автобустар мен микроавтобустар, таксилер т.б автокөліктермен жолаушылар тасымалдау жұмыстары тоқтатылатын болды. Сонымен қатар облыс орталығындағы саябақтар, сауналар мен массаж бөлмелері, бильярд бөлмелері, интернет клубтар, ойын бөлмелері, боулинг орталықтары, букмекерлер, лото, спорттық кешендер, футбол алаңдары, балалардың даму орталықтары және басқа халық көп шоғырланған нысандардың жұмыстары тоқтатылды.