ЕКПЕ ТҰМАУДАН ҚҰТҚАРА АЛА МА?
Қазан-сәуір аралығы маусымдық жұқпалы аурулардың, әсіресе тұмау вирусының көп кездесетін уақыты. Жыл сайын түрленіп, жаңа штаммен шабуылдап жүрген тұмаудан оған қарсы вакцина салдыру арқылы сақтануға болатынын мамандар да жиі айта бастады. Вакцинациялау шарасы басталып та кетті. Ал осы вакциналар тұмаудан қаншалықты қорғайды? Осы жөнінде аз-кем айта кеткенді жөн көрдік.Тұмаудың А, В, С деп бөлінетін негізгі үш түрі бар. Олардың өзі де тез өзгеріске еніп отырады. А түрінің эпидемиясы 10-40 жылда қайталанып тұрады. Басқасы 2-3, 4-7 жылда қайталанады. Ал С түрі жылдың барлық мезгілдерінде пайда болады. Вирус жұққан адам алғашында әлсіздік сезінеді, тоңып, буындары сырқырайды, бұлшық еттері ауырады. Кейін дене қызуы 39-40 градусқа дейін көтеріледі (балаларда құрысып-тырысу орын алуы мүмкін). Бас айналады, ауырады, жөтел пайда болады, мұрыннан мөлдір сұйық, сосын іріңді сұйық бөлінеді.
Тұмаумен бір ауырған адамда оған қарсы иммунитет пайда болады. Бірақ тұмаудың өзі жиі өзгереді, сондықтан онымен бір ауырған адамның қайтадан ауыруы да мүмкін. Оның қауіптілігі түрлі созылмалы ауруларды ушықтыратындығында. Өз кезегінде созылмалы дерттер де тұмауды асқындыра алады. Осыдан пневмония, отит, менингит, жүрек-қан тамырлары, жүйке жүйесі зардап шегеді.
Міне, сондықтан да вакцина егу тәртібі жолға қойылған. Жиі ауыратын, созылмалы дерттен зардап шегетін (мысалы, бронх демікпесінен), орталық жүйке жүйесінде жерті бар, туабітті немесе жүре келе пайда болған жүрек ақауы бар, жүрек соғысында бұзылыс бар, бүйрек жетіспеушілігі, қан ауруы, қант диабеті, иммундық жетіспеушілігі бар жандар мен балабақша бүлдіршіндеріне екпе жасатқан дұрыс.
Бүгінде тұмауға қарсы көптеген вакциналар жасалған. Олар адамды қорғайды, онда иммунитет қалыптасады. Мысалы, Ресейде осындай 11 вакцина қолданыста: «Флю-арикс» (Бельгия),«Ваксигрип» (Франция), «Бегривак» (Германия), «Инфлювак» (Нидерланды), «Агриппал S1» (Италия), «Гриппол» (Ресей) және тағы басқа. Қазақстан осының ішінде голландиялық және ресейлік вакцинаны қолданатынын өткен нөмірде жазғанбыз.
Вакциналар ағзаға егілгесін онда қарсы денелердің (антитела) туындауын тездетеді. Екі аптаның ішінде ондай денелер түзіліп, тұмауға қарсы кері дене дайын болады. Қорғаныштық ақуыздар тұмау вирусын тез тауып, оны өлтіруге кіріседі. Олардың күші 6 айға, тіпті 1 жылға дейін жетеді. Ол өкпенің қабынуы, суықтаудан болатын асқынулардан 50 пайызға дейін қорғай алады. Тиімділігі – дер уақытында егілуіне, сақтап-тасымалдаудағы тәртіптің сақталуына, адам ағзасы ерекшелігіне, эпидемиялық кезеңге байланысты. Екпе жасату қазан айында басталады, сонда эпидемиялық кезең – желтоқсан-қаңтарға дейін ағза оған қарсы күреске дайын болады. Ал эпидемия кезінде салдырғанның пайдасы болмауы мүмкін.
Екпені оның құрамындағы тауық жұмыртқасының ақуызына және басқа консерванттарға аллергия болса, салмайды. Созылмалы ауру асқынып тұрса да салуға болмайды. Жалпы, егу-екпеуді дәрігерлер шешеді.
Екпені оған рұқсаты бар емдеу орындары жасауға құқылы. Ол арнайы тәртіптерді сақтай отырып жүргізіледі. Вакцинаны өз бетімен біреуден, дәріханадан сатып алуға болмайды. Оны тек қана емдеуші дәрігер кеңесімен ғана салдырыңыз.
http://www.zamana.kz
