Шашы ұзын, ақылы қысқа деген сөз қалай шықты?
Мұны ғалымдар қазір дәлелдеп отыр. Ал, оны қазақ «Шашы ұзын, ақылы қысқа» деп ежелде-ақ ескертіп қойды. Әрине, бұл әйел қауымын кемсіту емес, мұның астары биологиялық жағынан жаратылған мидың мәселесінде тұр.
Гендерлік айырмашылықтар ми құрылымы мен қызметіндегі ерекшеліктерге сәйкес келуі керек. Қазіргі заманғы нейробиология бізге мінез-құлық және танымдық айырмашылықтың биологиялық себептері туралы білім алуға мүмкіндік береді.
Биологиялық жыныс мидың жынысын міндетті түрде анықтай бермейтінін көрсетті. Әйелде ерлерге тән функциялар басым болуы және керісінше, мидың жұмысында әйелдер мен ерлердің тепе-теңдігі мүмкін.
«Көптеген зерттеу ер адамның миы мен әйелдің миы біз ойлағаннан әлдеқайда өзгеше екендігін көрсетеді» дейді «Мидың және еркектердің миының» авторы, невропатолог және психиатр доктор Луанна Бризендине
Орташа алғанда, ерлердің миы әйелдерге қарағанда 8-10% үлкен, бұл таңқаларлық емес, өйткені ер адамның басы әдетте үлкенірек болады. Ер мен әйелдің арасында және мидың жеке аймақтарының мөлшерінде айырмашылық бар.
2001 жылы Гарвард университетінің зерттеушілері шешім қабылдауға және проблемаларды шешуге жауап беретін мидың фронтальды жақтарының бөліктері әйелдерде пропорционалды түрде көп болатындығын анықтады.
Британдық нейропсихолог доктор Анн Мойер, «Мидың гендері: еркек пен әйел арасындағы нақты айырмашылықтар» кітабында: «Ер мен әйелдің ми мөлшері бойынша ғана емес, белсенділік деңгейімен де ерекшеленеді. «Әйелдің миы, ер адамның миынан айырмашылығы, ешқашан демалмайды. Әйел барлық уақытта жағдайды бақылайды», – дейді.
Америкалық нейробиолог доктор Дэниэл Амен 26000 адамның миына томографиялық зерттеу жүргізді және зерттелген 128 адамның миының 112 аймағында әйелдердің белсенділігі жоғарылағанын анықтады (бұл қан ағымының жоғарылауымен анықталды). Дегенмен белсенділік деген жақсы дегенді білдірмейді. «Ер адамның миы әйелдің миынан өзгеше. Әйел миы әрдайым жұмыста, ер адамның миы әлдеқайда тыныш» дейді Дэниэл Амен.
Мидың орташа массасы 1,36 кг болады, бұл дене салмағының 2% құрайды. Сонымен қатар, біздің миымыз организм шығаратын энергияның 20% -ын, басқа мүшелерге қарағанда көп жұмсайды. Ол біз дем алатын оттегінің 20% алады.
Америкалық нейробиолог доктор Дэниэл Амен 26000 адамның миына томографиялық зерттеу жүргізді және зерттелген 128 адамның миының 112 аймағында әйелдердің белсенділігі жоғарылағанын анықтады (бұл қан ағымының жоғарылауымен анықталды). Дегенмен белсенділік деген жақсы дегенді білдірмейді. «Ер адамның миы әйелдің миынан өзгеше. Әйел миы әрдайым жұмыста, ер адамның миы әлдеқайда тыныш» дейді Дэниэл Амен.
Мидың орташа массасы 1,36 кг болады, бұл дене салмағының 2% құрайды. Сонымен қатар, біздің миымыз организм шығаратын энергияның 20% -ын, басқа мүшелерге қарағанда көп жұмсайды. Ол біз дем алатын оттегінің 20% алады.
Ересек ер адамның миы әйелге қарағанда орта есеппен 11-12% ауыр және көлемі 10% үлкен. Ми құрылымындағы жыныстық айырмашылықтар нәсілдер мен этникалық топтардың арасында әр түрлі: Жапон ерлерінің жарты шарлары қысқа, бірақ әйелдерге қарағанда кең болса, еуропалықтар керісінше айырмашылыққа ие. Ерлер мен әйелдердегі дене және ми өлшемдерінің ара қатынасы арасындағы статистикалық айырмашылық табылған жоқ.
Көптеген зерттеу сонымен қатар жыныстық гормондардың мидың қызметіне әсерін атап өтеді. Нидерландыда аштықтан аман қалғандар арасында жүргізілген зерттеу көрсеткендей, перинаталды даму кезіндегі дұрыс тамақтанбау кейінгі өмірдегі мидың мөлшеріне тек еркек ұрықтарында ғана әсер етеді. Чилидегі жасөспірімдер қатысқан тағы бір зерттеу, өмірдің бірінші жылындағы дұрыс тамақтанбау, қыздарға қарағанда, ұлдарда мидың көлеміне қатты әсер ететіндігін көрсетті.
Жалпы, біз мүмкіндігінше ғалымдар ұсынған тұжырымды көрсеттік. Ал, өмірде әйелдер белсенділігі мидың көлеміне емес, пысықтығына, жеделдігіне байланысты сияқты.
