Аялдама – күннен сая, ойға оя
– Анашым, Абылай хан деген кім?
– Балам, ол үш жүздің басын қосқан қазақтың ханы. Бұрынғы қиын-қыстау кезеңде елдің бірлігін сақтап, сыртқы жаудан қорғаған біздің бабамыз.
Міне, бұл қала орталығындағы аялдамалардың бірінде болған диалог. Көз алдымда қатталып қалған көрініс көпке дейін көңілімде сақталып тұрды. Ел болашағы балдырғандарды тарихи тұлғалармен таныстыратын осындай орынның болғаны қандай ғанибет. Ашығын айту керек, қазір әлди айтар әжелер мен шежіре тарқатар қарттар жоқтың қасы. Жә, бұл бөлек әңгіме.
Әлқисса, сонымен қалада билер мен шешендердің, батырлар мен хандардың бейнесі бар аялдамалар алаш баласын тағылымға тәрбиелеуде. «Ұлттық тәрбие – ұлт болашағы», «Қорқыт ата мұралары ЮНЕСКО-ның мәдени мұралары тізімінде» осы іспетті көптеген ел мен жер тарихынан хабар беріп, жұртты бірлікке бастайтын сөздер кез келген аялдамада жазулы. Одан қала берді жергілікті ақын-жазушылардың өлеңдері мен сүбелі сөздерінде осыдан табуға болады. Сонымен бірге, Сыр сүлейлерінің өмірдерегін де аялдамаға аялдасаңыз толық танысуға мүмкіндік бар. Жәй ғана қоғамдық көлік күтіп отырғанда көзіңізбен бір шолып қарасаңыз болғаны. Бір қажетіңізге жарарлық дүниені санаңызға тоқып аласыз. Бұл – үлкен мектеп, мол өсиет тақтасы.
Қалалық тұрғын үй коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі мәліметіне сүйенсек, «Жұмыспен қамтудың 2020-2021 жылдарға арналған Жол картасы» аясында қала аумағында 70 дана аялдама орнату жұмыстары жүргізілуде. 52 данасы орнатылған. «Мемлекеттік сатып алудың» қорытындысы бойынша «Азамат» ЖШС құрылыс жұмыстарын жүргізуде. Жобаның авторы «Ремпроек» ЖШС, техникалық қадағалаушысы «Раян и К» мекемесі.
Қала аялдамасындағы ұрандар мен ұлағатты сөздер ішкі саясат бөлімінің тапсырысы негізінде жазылады. Қазіргідей екінің бірі телефонға түңілген заманда бұл да ұрпақ тәрбиелеудің бір тіні тәрізді. Заман талабына толыққанды жауап бере алатын аялдамалардың көптеп салыну Сыр өңірінің салтанатына сән беріп тұрған сыңайлы. Арнаулы сызба негізінде әрбір қоғамдық көліктің шығу барысы мен жету нүктесін және арақашықтығын аялдамадан көре аласыз. Бір мезетте он шақты адам сияды. Қоғамдық көлікке жиі мінетін қарапайым қала тұрғындары жолаушылар қауіпсіздігі үшін аялдамаларда бейнекамералардың көптеп орнатылғанын қалайды.
Тұрар БЕКМЫРЗАЕВ
Суретті түсірген Н.НҰРЖАУБАЙ
