Суицидке итермелейтін топтар қайта пайда болды
Арыс қаласының тұрғыны құрбысының әлеуметтік желілерде таралған өлім топтарының құрбанына айналуға шақ қалғанын мәлімдеді. Біраз уақыттан кейін қалада жасөспірімдерді суицидтік ойындарға тартқан ер адам ұсталды.
Жыл басынан бері Қазақстанда әлеуметтік желілерде 14 топ анықталды, олардың әкімшілері жасөспірімдерді суицидке итермелеген. Олардағы барлық нәрсе кураторлар деп аталатын зиянсыз тапсырмалардан басталып, өз-өзіне қол жұмсауды талап етумен аяқталады.
Түркістан облысы, Арыс қаласындағы мектеп оқушысы Камилла (аты өзгертілген) сыныптасының бастан кешкендері туралы айтып берді.
Камилланың айтуынша, ол құрбысының қиындыққа тап болғанын бірден сезбеген. Ол сыныптасы өзінен алшықтап, қысылып, қатты қобалжып, жиі ашуланатын болған кезде ғана түсінген. Не болып жатқанын білуге тырысқаннан кейін ол шындықты біле алды.
"Ол әлеуметтік желідегі топқа кіргенін айтты. Алғашында ол бұл қарапайым ойын деп ойлады. Көңілді болды! Олар әр түрлі тапсырмалар жіберген: сурет салыңыз, онымен суретке түсіңіз және басқалары. Соңғы тапсырма тамырды кесу болды. Ол бас тартты, бірақ "куратор" оған нақты мекен-жайын жіберіп, ата-анасын өлтіретінін айтты. Оның әңгімесінен денем түршікті. Кейін қорқынышы басым болып, тамырларын кескені белгілі болды", - деді Камилла.
Бұл оқиға туралы бірінші болып қыздардың сынып жетекшісі білді. Кейінірек басқа сыныптастары да "қызығушылықпен" өлім ойындарын ойнай бастағаны белгілі болды. Мектеп психологтары жасөспірімдермен және ата-аналармен жұмыс істей бастады. Қайғылы оқиға болмады.
Біраз уақыттан кейін жасөспірімдерге арналған суицидтік топтардың "кураторының" ұсталғаны белгілі болды. Тағы да Арыс қаласында.
"Telegram-арналардың көмегімен жасөспірімдерді суицидтік ойындарға тартқан ер адам ұсталды. Тінту кезінде оның ноутбук, ұялы телефондары тәркіленді. Қазіргі уақытта аталған фактілер бойынша сотқа дейінгі тергеу жүргізілуде", - деді ІІМ Криминалдық полиция департаментінің аса маңызды істер жөніндегі аға жедел уәкіл Әлібек Оразалы.
Жедел уәкілдер мұндай арналардың "кураторын" ұстау қиын екенін мойындайды. Кейде оны іздеу алты айдан бірнеше жылға дейін созылады. Белгілі болғандай, олардың белсенділігінің шыңын есептеу керек. Яғни, топ алты ай немесе бір жыл бойына тынышталуы мүмкін, содан кейін ол бір аптаға белсенді бола бастайды, атын өзгертеді, сосын қайта тынышталады.
Бүгінде жасөспірімдердің гаджеттермен көп уақыт өткізетінін ескерсек, мәселе өткір болып тұр.
Үлкен жауапкершілік ата-аналарға жүктеледі, дейді психотерапевтер. Көбінесе, өз істерінен "қолы босамайтын" ата-аналар баласының қиын жағдайға тап болғанын сезбейді.
"Кез-келген көріністерге, кез-келген қоңырауларға назар аудару керек. Елемеуге, күлуге, бағаламауға, морализацияға немесе айыптауға болмайды. Баламен сөйлесу керек, өзін қанша уақыттан бері осылай сезінетінін, немен байланысты екенін сұрау керек, мүмкіндігінше тезірек ресурстық ұйымдармен байланысуға тырысыңыз. Бүгінде ІІМ жанында әлеуметтік желілердегі топтардың, форумдардың, қоғамдастықтардың мониторингімен айналысатын департамент бар.Заңсыз әрекеттерге күдік туындаған кезде олар бұғатталады. Бірақ содан кейін, арамшөптер сияқты, жаңалары пайда болады. Олармен және өлімге дейін апаратын ойындарға қызығушылық танытады жасөспірімдермен күресу қиындайды", - деді суицидолог Екатерина Миронова.
