Тәрбие тал бесіктен
Адамды тәрбиелеу, оны нағыз адам етіп шығару өте күрделі жұмыс болып табылады. Ағашты қалай өсірсең ары қарай солай кететіні сынды, баланы қалай тәрбиелесең сондай адам болып шығады. Сондықтан баланы тәрбиелер алдында өзіңізді тәрбиелеуіңіз керек. Қарапайым мысал қарастырсақ, егер сіз темекі шегіп тұрып, балаңызға шекпе десеңіз бұл тәрбиеге саналмайды. Мен осы орайда мына мәселені көтергім келеді. Кей отбасыларда ата-аналар балаларына шектеу қойып тастаған, яғни бұлай жасама, мына нәрсе болмайды деген секілді. Бұл нәрсе дұрыс емес, неліктен? Себебі әр бала еркін, және өз ойын ашық айтатып, қызығушылығынан айырмау керек. Кейбір отбасыларда ән айтатын,әртіс немесе суретті жақсы салатын балалар болуы мүмкін. Ал ата-анасы баласы үшін шешім қабылдап, басқа оқуға жібереді. Осыдан баланың тіпті психикасы бұзылуы мүмкін. Сондықтан ата-аналарға айтарым балаларыңыздың қызығушылығын бұзбаңыздар, керісінше мейлінше қолдау көрсету оларға үлкен мотивация болады. Абай атамыздың жетінші қара сөзінде «Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады. Біріншісі — ішсем, жесем, ұйықтасам деп туады. Бұлар тәннің құмары, бұлар болмаса тән жанға қонақ үй бола алмайды, hәм өзі өспейді, қуат таппайды. Екіншісі — білсем екен деп ұмтылып, одан ержетіңкірегенде ит үрсе де, мал шуласа да, біреу күлсе де, біреу жыласа да тұра жүгіріп, «ол немене?» «бұл немене?» деп, «ол неге үйтеді?» «бұл неге бүйтеді ?» деп, көзі көрген, құлағы естігеннің бәрін сұрап, тыныштық көрмейді. Мұның бәрі «жан құмары, білсем екен, көрсем екен, үйренсем екен» деген үлкен пәлсопалық ой жатыр. Яғни айтқым келгені тәрбиелеу барлығы өз қолдарыңызда.
Балаларды тәрбиелгенде ұрып, күш көрсетіп тәрбиелеу үлкен қателік. Дұрыс емес жағын айтып отыру қажет. Әдетте оған көнбейтін балаларда болады. Бұл жағдайда баланы кішкентай кезінен тәрбиелеуді қажет ететіндігі. Яғни бала жоғарыда айтып өткендай ағашты қалай өсірсе солай кететіндігі секілді баланыда басынан жақсы, таза тәрбиелеу керек. Айта кететін тағы бір нәрсе отбасында мәселе туындаса, балаларды араластырмау қате деп ойлаймын. Баламен ақылдаса отырып шешкен мәселе баланы есейтуге көмектеседі. Қорытындыға келер болсақ, "Әр адам өз баласын жаман болсын деп тәрбиелемейді, егер балаңыз жаман болып өспесін десеңіз, ең әуелі өзіңізді тәрбиелеңіз"- дегім келеді.
И.Әбдікәрімов атындағы Қызылорда аграрлық-
техникалық жоғары колледжі.
Елдана Қуантай,
«Политехникалық мамандықтары»бөлімшесі,
ТС-17о оқу тобының оқушысы
