120 теңге қайдан шықты?
«Самаурынды су алды десе, Самарқанды су алды» дейтін халықпыз ғой. Соңғы күндері тұрғындар арасында «Жолақы қымбаттапты!» деп байбалам салғандар көбейді. Істің мән-жайына бармай жатып, әкімдікті даттап, базынасын айтқандар да табылды. Бірақ, жолақы төлеудегі енгізілген өзгеріс дәл сіз бен біз ойлағандай емес. Баға бәз-баяғы, тек цифрлық жүйенің игілігі арқасында енді иін тірескен қоғамдық көлік ішінде тиын санап тұрмайсыз. Қуаныңыз. Яғни, жолаушылар тасымалын жеңілдету мақсатында карталы төлем жүйесі іске қосылуда.
Алдағы 1 қыркүйектен бастап тұрғындар жолпұлды енді бұрынғы бағамен карточка қызметін пайдалану арқылы төлемек. Екі тарапқа да тиімдісі – осы. Ал, егер жаңа төлем жүйесінен бас тартсаңыз, онда қолма-қол 120 теңге төлеуге тура келеді. Жолпұл бағасындағы мұндай айырмашылықты сала мамандары халықты цифрландыру системасына оңтайландыру, заманауи қызмет түрінің артықшылығын тұрғындарға насихаттау екенін алға тартады. Яғни, қарапайым тілмен айтқанда төлем картасын қолдану арқылы тұрғындар ақшаларын үнемдей алады. Ал, электронды төлемге де, қолма-қол жолақыға да бірдей төлем бағасы бекітілсе, көпшілік сол бұрынғы үйренген қалпымен қолма-қол төлеп, жолақыдағы жаңа жүйе қолданыссыз қалар еді. Автобус паркінің мамандары 90 мен 120 теңгенің аражігін осылай түсіндіреді. Бір айта кетерлігі, сізде төлемақы электронды карта бола тұрып, қоғамдық көлікте терминал болмай не жұмыс істемесе, сіз жетер мекен-жайға дейін тегін жүре аласыз. Сондай-ақ, картаның сатып алу бағасы да қалтаға қонымды. Үлкендер үшін 500, оқушылар үшін 400 теңге бекітіліпті. Оған ұялы телефонға бірлік салғандай өз қажетіңізше ақша салсаңыз болды, кәдеңізге жарай береді. Оның жарамдылық мерзімі де шектеусіз. Ал, картаңызды алда-жалда жоғалтып алсаңыз, 2505 номеріне «Блок» сөзін хабарлама ретінде жіберіп, оны бұғаттай аласыз. Демек, жолақының жаңа төлем жүйесінде жолаушылардың барлық құқығы қорғалған. Бірақ, бір ескеретін жәйт, жолаушылар қоғамдық көлікке міне сала төлем жасауға міндетті. Бұрынғыдай түсер сәтте төлермін деп жайбарақаттылыққа салынсаңыз, аяқасты айыппұл арқалап кетуіңіз ғажап емес. Сондай-ақ, карта сіз мінген көліктегі бір адамға ғана, яғни, өзіңізге жарамды екенін ұмытпағаныңыз жөн. Себебі, бір рет төлем жасаған соң, «ақылды» терминал картаны екінші мәрте қабылдамайды.
Цифрлық жүйенің бізге дайындаған креативті дүниелері мұнымен шектелмейді. Алдағы уақытта жолаушылардың уақытын тиімді пайдалану үшін тағы бір жаңашыл жоба ел игілігіне іске қосылмақ. Барлық қоғамдық көліктер электронды жүйеге ауысқан соң, қаладағы аялдамаларға арнайы шағын ақпараттық экран орнатылады деп күтілуде. Түсінгенімізше, ол тұрғындар күткен автобусының қай жерде екендігін, өзі тұрған аялдамаға неше минутта келетінін көрсетіп тұрады екен. Міне, ғажап! Демек, бұрынғыдай сарылып маршрут күтіп, әуре-сарсаңға түспейсіз. Әлемде қанатын кеңге жайған цифрландыру осылайша бізге де өз шарапатын тигізуде. Ендеше, дәл қазіргі сәт жаңашылдық пен дамудың кезеңі екенін ескерсек, біздің шаһарға да келіп жеткен мұндай «ақылды» жобалар адамзаттың өмір сүру деңгейін айтарлықтай жеңілдетіп, ел игілігіне сапалы қызмет етері сөзсіз. Сондықтан, «Жолақы қымбаттапты!» деген орынсыз ойдан ада болғаныңыз жөн, жолаушы!
Алдағы 1 қыркүйектен бастап тұрғындар жолпұлды енді бұрынғы бағамен карточка қызметін пайдалану арқылы төлемек. Екі тарапқа да тиімдісі – осы. Ал, егер жаңа төлем жүйесінен бас тартсаңыз, онда қолма-қол 120 теңге төлеуге тура келеді. Жолпұл бағасындағы мұндай айырмашылықты сала мамандары халықты цифрландыру системасына оңтайландыру, заманауи қызмет түрінің артықшылығын тұрғындарға насихаттау екенін алға тартады. Яғни, қарапайым тілмен айтқанда төлем картасын қолдану арқылы тұрғындар ақшаларын үнемдей алады. Ал, электронды төлемге де, қолма-қол жолақыға да бірдей төлем бағасы бекітілсе, көпшілік сол бұрынғы үйренген қалпымен қолма-қол төлеп, жолақыдағы жаңа жүйе қолданыссыз қалар еді. Автобус паркінің мамандары 90 мен 120 теңгенің аражігін осылай түсіндіреді. Бір айта кетерлігі, сізде төлемақы электронды карта бола тұрып, қоғамдық көлікте терминал болмай не жұмыс істемесе, сіз жетер мекен-жайға дейін тегін жүре аласыз. Сондай-ақ, картаның сатып алу бағасы да қалтаға қонымды. Үлкендер үшін 500, оқушылар үшін 400 теңге бекітіліпті. Оған ұялы телефонға бірлік салғандай өз қажетіңізше ақша салсаңыз болды, кәдеңізге жарай береді. Оның жарамдылық мерзімі де шектеусіз. Ал, картаңызды алда-жалда жоғалтып алсаңыз, 2505 номеріне «Блок» сөзін хабарлама ретінде жіберіп, оны бұғаттай аласыз. Демек, жолақының жаңа төлем жүйесінде жолаушылардың барлық құқығы қорғалған. Бірақ, бір ескеретін жәйт, жолаушылар қоғамдық көлікке міне сала төлем жасауға міндетті. Бұрынғыдай түсер сәтте төлермін деп жайбарақаттылыққа салынсаңыз, аяқасты айыппұл арқалап кетуіңіз ғажап емес. Сондай-ақ, карта сіз мінген көліктегі бір адамға ғана, яғни, өзіңізге жарамды екенін ұмытпағаныңыз жөн. Себебі, бір рет төлем жасаған соң, «ақылды» терминал картаны екінші мәрте қабылдамайды.
Цифрлық жүйенің бізге дайындаған креативті дүниелері мұнымен шектелмейді. Алдағы уақытта жолаушылардың уақытын тиімді пайдалану үшін тағы бір жаңашыл жоба ел игілігіне іске қосылмақ. Барлық қоғамдық көліктер электронды жүйеге ауысқан соң, қаладағы аялдамаларға арнайы шағын ақпараттық экран орнатылады деп күтілуде. Түсінгенімізше, ол тұрғындар күткен автобусының қай жерде екендігін, өзі тұрған аялдамаға неше минутта келетінін көрсетіп тұрады екен. Міне, ғажап! Демек, бұрынғыдай сарылып маршрут күтіп, әуре-сарсаңға түспейсіз. Әлемде қанатын кеңге жайған цифрландыру осылайша бізге де өз шарапатын тигізуде. Ендеше, дәл қазіргі сәт жаңашылдық пен дамудың кезеңі екенін ескерсек, біздің шаһарға да келіп жеткен мұндай «ақылды» жобалар адамзаттың өмір сүру деңгейін айтарлықтай жеңілдетіп, ел игілігіне сапалы қызмет етері сөзсіз. Сондықтан, «Жолақы қымбаттапты!» деген орынсыз ойдан ада болғаныңыз жөн, жолаушы!
Бағлан ТІЛЕУБЕРГЕНОВА
Суретті түсірген Нұрболат НҰРЖАУБАЙ
Суретті түсірген Нұрболат НҰРЖАУБАЙ
