Бас шаһардың бас газеті

Алашқа ана атанған Сыр өңірінің бас шаһары –Қызылорда қаласы. Қызылорда – Арал мен Жаңақорғанның арасын жалғайтын жеті ауданның өзегі, жүрегі, орталығы. Атынан айналайын, Ақмешіт, бүгінде ерекше қарқынмен дамып келеді. Соңғы деректер бойынша аймақта 800 мыңға жуық адам тұрады. Сылаң қаққан Сыр мен қарт Қаратауды, Қызылқұм мен Бетпақ даланы қабат қоныстанған облыс аумағы да кең. Оның жалпы көлемі – 226 мың шаршы шақырым. Бұл – бүкіл қазақ жерінің 8,3 проценті. Еуропаның Австрия, Венгрия, Бельгия, Чехия, Швейцария сынды мемлекеттері облыс төңірегіне түгелдей сыяды. Тіпті алпауыт саналатын Германия жері Қызылорданың аумағындай ғана екен.
Қызылорданың қазіргі даму қарқынын оның өсіп-өркендеуіне тілектес әрбір адам біледі. Бұл қала Ақмешіт, Перовск, Қызылорда секілді әр кезеңде әртүрлі атауға ие болған. Тарихи деректерге сүйенсек, 1818 жылы Қоқан хандығы кезінде Сырдария бойында алғаш қорған ретінде салынған. Оның ішіндегі ақ кірпіштен өрілген мешіттің түсіне сай бекініс Ақмешіт деп аталды. 1853 жылы Орынбор генерал-губернаторы В.А.Перовский қоқандықтармен соғысып, жеңіске жетеді. Қала Перовск аталып, 1867 жылы ол Сырдария уезінің орталығына айналады. 1922-1925 жылдары қала қайтадан Ақмешіт атанды. Сырдария өзенінің бойында орналасқан әсем қала жыл өткен сайын дами түсті. Ол 1925-1929 жылдары Қазақстанның астанасы болды. Астана болған сәттен бұл қала Қызылорда деп аталды. Әлі күнге дейін осылай аталып келеді.
Қызылорда облыс орталығы болған соң мұнда өзіндік әдеби, мәдени, рухани ортасы болатыны белгілі. Өз кезегінде ақпарат айдынында желкенін керіп, оқырман қауымға аймақтағы жаңалықтарды жеткізіп отыратын баспасөзі де болады. Қызылорда қаласының төл басылымы, Сыр еліндегі бас шаһардың бас газеті саналатын «Ақмешіт апталығы» алғашқы саны шыққан күнінен бастап өз оқырманын таба білді.
Қазақ халқының қоғамдық-әлеуметтік ой-пікірін оятуға, мәдени-әдеби дүниетанымын қалыптастыруға, кеңейтуге өз кезегінде мерзімді басылымдардың да қосқан зор үлесі бар. Бұл ретте 1994 жылдан бері жарық көріп келе жатқан «Ақмешіт апталығы» басылымында да Сыр журналистикасының қара нарлары еңбек еткенін атап өткен жөн. Газет негізін қалаған Әділхан Бәймен мен басылым жүгін басшымен бірдей көтерген Аманжол Оңғарбаев «Ақмешіт апталығының» келешегіне сенді. Бір кездері мемлекеттік тілдің туын көтерген басылым қаламгерлері елдің жасампаз істерге толы шежіресін жазу жолында үнемі ізденіс үстінде жүрді. Әсіресе, аймақтың тыныс-тіршілігін, халықтың әлеуметтік жағдайын, жеткен жетістігі мен еңбек адамын насихаттау журналистер атқарған толассыз істердің қатарында екенін айта кеткен жөн. Бұл газетті Нұрлан Көбегенұлы, Нұржан Нұрмағанбетов, Нағымжан Сауяев, Мұрат Жетпісбаев, Кенжалы Ерімбетов, Дүйсенбек Аяшұлы, Әділжан Үмбет, Қаныбек Әбдуов сынды елге белгілі қалам иелері басқарды. Тағы бір айта кетерлігі, А.Жанаев, Қ.Әшірбекұлы, Ш.Дәрмағанбетов, А.Сәдібекұлы, К.Бердәулетов, А.Келімбетов, Н.Елтай, С.Боқанов, Ә.Жақыпов, Ш.Серікбаев, И.Сейтов, Ш.Маханбетовтей шығармашылық өкілдерінің де осы газетте қаламының табы жатыр Сонымен қатар суретші Қайырбай Зәкірұлының, фототілші Болат Омарәлиевтің, ақын Әділ Ботпановтың, журналистер Айнұр Тұңғышбаева, Алтынай Молжанова, Гауһар Қожахметованың қалалық газетте ізі қалғанын айта кеткен жөн.
Облыстық және аудандық басылымдардың басын біріктірген «Сыр медиа» жауапкершілігі шектеулі серіктестігіне қосылғалы бері газет мүмкіндіктері артып, жаңаша форматпен шыға бастады. Редакцияның материалдық-техникалық жарақтандырылуы заманауи сипат алды. Кез келген өңір үшін ақпараттық жүйенің бәсекеге қабілеттілігі айрықша басымдық алып, газеттің баспа нұсқасымен бірге электрондық жүйесін қатар дамыту талабы қойылып отыр. Газеттің электронды нұсқасы әзірленіп, бүгінде әлемнің қай түкпірінен оқимын деген адам болса да мүмкіндік бар. Газет сайтына жергілікті жаңалықтармен қатар әлемде болған оқиғалардың ақпараттары беріліп отыр. Бұл жағынан алғанда “Ақмешіт апталығын” тек Қызылорданың айнасы ғана емес, сонымен қатар жаһан жаңалықтарының жаршысы болып келе жатқанын атап өтуге болады.
Бүгінде ақпарат әлемінде өзіндік орны бар «Ақмешіт апталығы» газетінің тізгінін ұстау бізге бұйырды. Сол себепті басылымның жүріп өткен жолына зер салып, тарихына қысқаша шолу жасап отырмыз. Бұған дейін де аймақтағы жағымды жаңалықтармен қатар әлеуметтің әлеуетіне қатысты мәселелерді көтеріп келе жатқан газеттің жүгі жеңіл болмаған. Біз де хал-қадірімізше аға буын қаламгерлердің ізін жалғап, «Ақмешіт апталығын» Қызылорданың тыныс-тіршілігін бейнелейтін, өлке тарихын шежірелеп, халықтың үні іспетті басылым болуы үшін еңбектенеміз.
Азиз БАТЫРБЕКОВ