Ел тілегін алып ұш...
Қызылордалық Кенжебек Исмайловтың күні бойы ермегі де, тер төгетін еңбегі де кептерлер. Бала кезінен осы іске бейім болды. Бұл іспен 24 жасында айналыса бастады. Бұл кәсіппен айналысып жатқанына 20 жылдан асыпты. Кептерлерді Өзбекстан елінен алып келіп, көктем айында будандастыратын көрінеді. Оларды балапан кезінен асырап, бағып өз кәсібін осылай өркендетуде. Қазіргі таңда 70-тен аса кептері бар. Бидай, жем, жүгері араластырып коректендіреді. Ауырып қалатын болса, өзі емдейді. Кейде айырбас та жасайды. "Ал жабайы кептерді қолға үйретуге бір жылдай уақыт кетеді" дейді ол.Кептер құсының өз дағдылары бар көрінеді. Топтала ұшып, шыр көбелек айналып әсем қимылдар жасайды. Олардың бұл әрекетін бақылап отыру Кенжебек үшін бір қуаныш. Құстың бұл түріне ұшқырлық, алғырлық, ойыншылдық атты қасиеттері тән. Ал, кейбір жағдайда көгершіндерді торда ұстауға тура келеді. Әсіресе, қысқа тұмсықтылар нәзіктеу болады. Бағасы да удай қымбат.
Әңгіме барысында ол кісі қызыл аяқ кептерлерін ерекше жақсы көретіндігін жеткізді. Себебі, оны балапан кезінен асырап бағып отыр. Кептердің өз иесіне әбден бауыр басқан. Алақанынан жем жейді. Ешбір үрке қоймайды.
Бір кептерден екі балапан шығады. Ал бір жаз айында алты кептерден он екі балапан шығарады. Жаңа дүниеге келген балапан болса он сегіз күнде жетіліп, 1 жарым айда қанат қағады.
– Олардың ерекше бір қасиеті бар. Олар 24 сағат бойы аспанда қалықтап, тұра алады. Түн мезгілі ауғанда кептерлерді мен айнаның көмегімен жерге түсіремін. Көкте ұзақ уақыт қалықтап жүргендіктен қонған сәтте олардың қанатынан қанды байқауға болады, – дейді кейіпкеріміз.Әңгіме барысында алдағы жоспарымен бөліскен ол болашақта күтіміндегі құстар қатарын толықтырып, үлкен жылыжай жасау ойында бар екенін жасырмады. Онымен қоса ойында шәкірт тәрбиелеу де жоқ емес. Кептерлер негізінен мәстік және тәжілі кептер болып екіге бөлінеді. Олар қысқа төзімді болып келеді. Сондықтан қыста жылы жаққа ұшып кетпейді. Бір қызығы, көк кептерлердің емдік қасиеті де мол көрінеді. Адамдардың нерв жүйелерін тыныштандыруда аталмыш жаратылыс иелерінің ықпалы орасан деседі.
Кенжебек ағамызбен жүздесуден кейін "Ақ көгершін" әні ойымызға оралды. Әдетте, оларды бейбітшілік құсы деп бағалаймыз. Сондықтан ән жолдарындағы "Ел тілегін алып ұш, мұхиттың арғы жағына..." деген сөз тіркестері тіл ұшына оралады. Кептерлер көкте қалықтағанда ерекше сезім бойыңды билей түседі...
Арайлым АЛТЫНБЕКҚЫЗЫ.
